Trüf Mantarı ve Yetiştiriciliği

Trüf, Meşelik alanlarda, meşe ağaçlarının köklerinde, 5 ile 20 cm. toprak derinliğinde yetişen, kokulu ektomikoriza cinsi bir mantardır, Akdeniz bölgesinde bilinir olmasıyla beraber dünyanın birçok bölgesinde bulunmaktadır.

Dünyada yüzde 45'ni Fransa, yüzde 35'ini İspanya, yüzde 20'sini İtalya sağlıyor. Bunlar içinde en değerli olanı kara elmas olarak da anılan Siyah Trüf. İtalyan mutfağının en önemli ve değerli unsurlarından biri, yetiştirilmesi çok zor olan bir mantar çeşidi.

Kara elmas: Trüf. Görüntüsü taşı andıran bu mantarın sert bir yapısı var. Piştiğinde de çok sulanmıyor.

Domalan / Keme mantarı: Tuberaceae familyasına giren bu toprak altı mantarı,

Ekoloji

70 kadar çeşidi olduğu söylenen trüf mantarı; pek çok yerde yetişse de en değerli ve lezzetlileri, başta Fransa olmak üzere İtalya, İspanya, Hırvatistan gibi Avrupa ülkelerinde üretilir. Sadece Fransa’da 20 bin kişi geçimini bu mantarlardan sağlamaktadır.

Trüf mantarı, patates gibi yer altında ve ağaç köklerine - özellikle de meşe ve kestane ağaçlarının köklerine - yakın yerlerde, toprağın 50 cm kadar altında yetişir. Ağaç köklerine yakın yerler seçmesinin nedeni ise, kökleri emerek ihtiyacı olan şeker ve organik asitleri sağlamasıdır.

Gelişmesi esnasında hassas bir doğal dengeye ihtiyacı vardır ve yaz sağanakları, uygun ölçüde nem sağladığından trüf için idealdir. Çok kuru geçen yaz ayları ise trüfün kurumasına neden olmaktadır.

Yer altında yetiştiği için yüzeyden görünmemesi, trüf toplamak için özel uzmanlık gerektirmektedir. Hatta bunun için daha çok, koku alma yeteneklerinden dolayı özel olarak eğitilmiş köpek ve domuzlar kullanılmaktadır.

Kullanımı

Ceviz büyüklüğünde ve ortalama ağırlığı 100 gram olan trüf mantarlarının aroması, en yoğun tadını tazeyken sunar. Giderek aromasını ve suyunu kaybettiği için trüf, taze kullanılmalıdır. Bu kadar pahalı besinden, fiyatına değecek tadı almak için toplandıktan sonra beş gün içinde trüf mantarının tüketilmesi tavsiye edilir.

Trüfler bir kavanozun içinde, buzdolabında muhafaza edilmeli ve suyla temas etmemesine dikkat edilmelidir, çünkü üzerine değen su, trüfün çürümesine neden olmaktadır.

Fransa’da bulunan Lalbenque köyüne, salı günleri kurulan pazarda satılan trüf mantarlarından almak için birçok insan akın eder. Büyük ilgi gören mantarların tamamının satılması ise 20 dakikada gerçekleşir.

Bu pahalı yiyeceği insanlar çoğunlukla evlerinde, omletin üzerine rendeleyerek kullanırlar. Yağın aromayı hapsetmesi nedeniyle genelde yağ, krema, yumurta içeren yemeklerde de kullanılır. Bunun dışında farklı biçimlerde kesilerek, salatalarda, et yemeklerinde, kömürde pişirilerek ya da füme olarak da tüketilir.

Aslında trüfün kullanılmayacağı yemek yok gibidir. İçine birkaç dilim trüf konulan bir makarna bile birdenbire pahalı, lüks bir yiyeceğe dönüşebilmektedir. Hatta trüfü, sadece kokusu için kullananlar bile bulunmaktadır.

Çeşitleri

Tuber magnatum (Beyaz trüf)

Desert truffle - Terfezia spp. fromAvanos, Turkey

Siyah trüf mantarı; “kara elmas” olarak anılsa da dünyanın en pahalı mantarı, azlığı nedeniyle beyaz trüftür. Görüntü ve renk olarak patatese benzer ve yoğun bir kokusu vardır.

Beyaz trüf tüketmek ve ödediğiniz paranın karşılığını almak için en iyi yol, pişirmeden yemektir. Beyaz trüfün, yoğun lezzeti olmayan besinlerle karıştırmadan, makarnanın ya da risottonun üzerine dilimleyerek tüketilmesi tavsiyeler arasındadır. Dileyenlerin her türlü yiyeceğe, beyaz trüfün yoğun tadını katması için üretilen beyaz trüf yağı veya kreması da mevcuttur.

Tuber melanosporum (Siyah kış trüfü)

Trüf mantarlarının en çok tanınanı ve “kara elmas” olarak anılanıdır. Üzeri altıgen siğillerle kaplı siyah bir yumru şeklindedir. Kendine özgü yoğun bir kokuya sahip olan siyah trüf yumrusunun içinin etli kısmı kahverengidir ve beyaz damarlı bulunur. Ayrıca siyah trüfün de yağı, votkası ve sosu üretilmektedir.

Tuber aestivum (Yaz trüfü)

Adından da anlaşılacağı gibi yetişmek için sıcak iklimi tercih eden yaz trüfü, doğal olarak yetiştiği için en yaygın olan ve buna bağlı olarak da en fazla tüketilen trüf mantarı çeşididir. Dış görünüşü siyah trüfe benzer, ama kokusu daha az yoğundur.

Yaz trüfünü de çeşitli makarnalarla yiyebilmek mümkün olduğu gibi ekmek üzerine krem peynir sürülmesiyle de yaz trüfü tüketilebilmektedir.

Fransızların kara elması

Fransız Kralı I. Fransuva’nın sofrasına ilk kez sunulduğundan beri gastronominin en önemli besin maddelerinden biridir trüf mantarı. Günümüzde dünyanın en ünlü mantar çeşidi olmasının nedeni ise havyardan sonra dünyanın en pahalı yiyeceği olmasıdır.

“Kara elmas” da denen trüf mantarı için kullanılan “Tanrı ve kralların besini” söylemi de bu yiyeceğinin kıymetinin bir göstergesidir. Fransa’nın 17 şehrinde trüf için festivaller düzenlemekte ve bazılarında mantarlar, açık artırma ile satılmaktadır.

Türkiye’de trüf

Türkiye’de trüf mantarcılığıyla ilgili bilince henüz ulaşılamamış ve yeni yeni trüf mantarı çiftlikleri kurulmaya başlanmıştır. Güneydoğu Anadolu’da zaman zaman köylüler tarafından toplanıp tüketilse de Türkiye’nin sağlıklı bir şekilde hazırlanmış trüf mantarı haritası bulunmamaktadır. Bazı dış kaynaklara göre ise; Türkiye’de Güneydoğu Anadolu dışında Trakya ve Kuzey Anadolu bölgelerinde de trüf mantarı bulunur.

Güneydoğu Anadolu’da doğal olarak yetişen trüfe verilen isim “domalan mantarı” ya da “keme”dir. Köylüler mantarı yemeklerine ve lahmacuna katarlar; ayrıca keme kebabı adını verdikleri yemekle de trüfe kendi yorumlarını da katmışlardır.

Fırat Üniversitesi Fen Fakültesi Genel Biyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevda Kırbağ, yaptığı araştırmalar neticesinde Elazığ'ın Baskil İlçesine bağlı Karakaş köyü İbriş mezradaki meşelik alanlarda trüf mantarı yetiştiğini tespit etti.^[1]

Yemekleri

Domalan mantarlı yemek;Dilimlenmiş domalan mantarlarının, soğan ve biberle yarım saat kadar kavrulmasıyla hazırlanan bu yemek.

Trüf Mantarlı Pappardelle;Klasik makarnalardan sıkılanlar için farklı bir lezzet olan bu yemeğin yapımı oldukça pratik. Trüf mantarı rendelenip sarımsak ve zeytinyağıyla karıştırılır. Hazırlanan bu sos, haşlanan pappardellelerin üzerine dökülüp harmanlanır. Yanında ona eşlik edecek bir de şarap varsa, bu basit yemek bir ziyafete dönüşür.

Trüflü risotto;Arborio pirinçleri zeytinyağı ile kavrulur ve üzerine şarap eklenir. Pirinçler şarabı çekince tavuk suyu eklenip pirinçlerin kırılmamasına özen gösterilerek 20 dakika kadar pişirilir. Daha sonra üzerine küçük parçalar hâlinde kesilmiş trüf, parmesan ve tuz eklenerek yenir. Trüfün tadını daha baskın hâle getirmek isteyenler, trüf yağı da kullanabilirler.

Fransız lezzetleri: Ravioli, Dana fileto; Makarnalı ve risottolu tarifler genellikle evde bile kolaylıkla hazırlanabilecek yemekler arasındadır; fakat Fransa’ya gidenler dilerlerse trüfle lezzetlendirilmiş kaz ciğeri, siyah trüfle doldurulmuş ravyoli, fırında trüfle demlenmiş trüf soslu dana filetosu gibi yiyecekleri; trüfün en taze, lezzetli olduğu ve güzel koktuğu yerde tatma imkânına sahip olabilirler.

Kaynak: wikipedia.org

Trüf mantarı yetiştiriciliğine nasıl başlanır?

Trüf mantarları tüm zamanların en popüler gıdalarından biridir çünkü çok lezzetlidirler. Başarılı bir girişimci olmak istiyorsanız trüf mantarı yetiştiriciliğine başlayabilirsiniz.

Bu makaleyi okuyarak izlemeniz gereken adımları öğrenebilirsiniz.

Trüf mantarları gurme yemeklerin en önemli malzemelerinden biridir. Lezzetiyle popüler olan bu mantar türü hem sos olarak hem de yemekleri lezzetlendirmek için kullanılır. Trüf mantarları genellikle ağaçların nemli kısımlarında bulunur.

Aşçıların birçoğu güvenilir müşterilerine en iyi yemekleri servis etmek ister ve bütün malzemelerin eksiksiz olmasını isterler. Eksiksiz derken trüf mantarları gibi eşsiz ve etkili lezzetlerden bahsediyoruz. İşte bu nedenle trüf mantarlarına olan talep oldukça yüksektir. Siz de trüf mantarı yetiştiriciliğine başlayarak bu bakir sektörde çok güzel paralar kazanabilirsiniz.

Neden trüf mantarı yetiştiriciliği yapmalı?

Yukarıda da bahsettiğimiz üzere trüf mantarı büyük bir ticaret potansiyeline sahip. Özellikle avrupa ülkelerine türüne göre trüf mantarının kilosu 150 euro – 1.000 euro arasında değişen rakamlarda satılmaktadır.

Başlangıç maliyetleri ne kadar?

5 dönümlük bir arazide trüf mantarı yetiştirmek istiyorsanız en az 15 bin TL’ yi gözden çıkarmalısınız. Başlangıç maliyetlerinin mantar türüne göre de değişkenlik göstereceğini belirtmekte de yarar var.

Trüf mantarı yetiştiriciliği karlı mı?

Trüf mantarının yüksek ticaret değeri ve ülkemizde pek bilinmeyen bir mantar türü olması, trüf mantarı yetiştiriciliğini son derece karlı kılmaktadır. Kaba taslak kazançlardan bahsedecek olursak:

Yıllık kazancınız, mantar yetiştirdiğinizin arazinizin büyüklüğüne, mantar seçiminize ve yetiştirme tekniklerinizin başarılılığına bağlı olarak değişecektir. Örneğin 5 dönümlük bir araziden her sene artan oranlarda ürün alırsınız. Örneğin yaklaşık 6 yıl sonunda bu araziden 50-90 kg ürün alabilirsiniz. Bu da yılda ortalam 30 bin – 60 bin TL arasında değişen bir kazanca tekabül edeceltir.

Trüf mantarı yetiştiriciliği ile ilgili ipuçları

Bir iş kurmanın en iyi yolu konuyla ilgili mümkün olduğunca çok bilgi sahibi olmaktan geçer. Öncelikle trüf mantarlarının ne olduğunu ve trüf mantarlarının nasıl yaşadığını bilmeniz gerekir. Trüf mantarlarının çeşitli türleri vardır. Avrupalı çiftçilere göre aynı özelliklere sahip bir sürü trüf mantarı türü vardır.

İşin planlanmasıyla ilgili bilgileri toplarken öncelikle yetiştireceğiniz türü anlamanız gerekir. Doğru trüf mantarı seçimini yaptıktan sonra mekan hakkında düşünmeye başlayın. Unutmayın ki doğru mekan işinizin başarılı olmasında hayati önem taşır. Trüf mantarlarınız için yeterli büyülükte bir alan seçin. Trüf mantarlarının sağlığını ve güvenliğini sağlamak için evinize yakın bir yer bulmanız daha uygun olacaktır. Depo odaları ve diğer gereklilikler için pastörizasyon odalarınızın olmasını tavsiye ederiz. Trüf mantarlarının kendiliğinden büyümesini sağlamak için bir sera veya diğer yapay bitki tesisleri de kurabilirsiniz.

Dikkat etmeniz gereken bir diğer önemli konuda iklimdir. Çevrecilere danışarak bulunduğunuz bölgenin hava koşullarını öğrenebilirsiniz. Çevrecilere göre trüf mantarları aşırı sıcak ve aşırı soğuk gibi hava değişimlerinin yaşandığı yerlerde yetiştirilemez. Buna ek olarak sert hava koşulları başarılı hasat ihtimaline ciddi anlamda zarar verir.

Trüf  mantarları ağaç köklerinde büyüdüğünden mantarların kolayca yetişebileceği ağaçları seçmeniz gerekir. Zeytin ve fındık ağaçları trüf mantarı yetiştiriciliği için en ideal ağaç türleridir. Nem sağlamak için ağaçları düzenli bir biçimde sulamanız gerekir. Aynı zamanda gereksiz otları yolmanız da gerekir çünkü bunlar suyu çeker.

Hasat zamanı gelene kadar bu ipuçlarını kullanın. Trüf mantarları kış aylarında kolaylıkla toplanabilir.

Mantar Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Gurme mantarlar permakültür tarımın muhteşem bir uzantısıdır. Mantarlar lezzetli ve içerdiği protein değerleri bakımından çok  zengindir. İnsan sağlığına olan katkıları da tartışılamaz. Dünya çapındaki çiftçilerin çoğu ürün yelpazelerine çeşit eklemek ve çoğu bitkilerin büyümediği gölgeli alanlardan faydalanmak için mantar yetiştirir. Doğru metotlarla yapılan mantar yetiştiriciliğinde yatırımın geri dönüş süresi diğer işlere oranla çok kısadır. Aylar içinde başlangıç maliyetlerinizi karşılayabilir ve kara geçebilirsiniz. Mantar yetiştiriciliği saydığımız tüm bu sebeplerle  iş kurmak isteyen girişimcilerin iştahını kabartmaktadır. Tabii mantarların lezzetinden hiç bahsetmiyoruz bile.

Ancak küçük ve eğlenceli olan bu yaratıklar temel ihtiyaçları karşılanmadan büyümezler. Mantar yetiştiriciliğinin sürdürülebilir olmasını sağlamak için başlangıçta doğru adımları atmalısınız. Mantar yetiştiriciliğine başlarken atacağız adımlar:

Adım 1: Hangi mantarı yetiştireceğinize karar verin

İnsanların aklına gelen ilk mantar türü genellikle süpermarketlerde görmeye alıştığımız kültür mantarlarıdır. Kültür mantarlarının aklımıza gelen ilk seçenek olmasının sebebi popüler olmalarıdır.

Kültür mantarları yetiştirilen en popüler türdür ve pazar geniş ölçekli yetiştirilen ucuz mantarla doludur. Endüstriyel ölçekli çiftliklerde rekabet etmek isteyen kültür mantarı yetiştiricilerinin altyapı tesislerine ciddi yatırım yapması gerekir.

Kültür mantarları özel bir kompostta yetiştirilir ve bu genellikle belli bir masraf karşılığında alınır. Çiftçi dönüşümün sonunda mantar kompostunu satabilir ve zararını tazmin edebilir.

Kültür mantarlarının güvenilir ekinler üretmesi için mantar örtü toprağının kompostla kaplanması gerekir. Mantar örtü toprağı hem pahalı hem de turbalıktan toplanan torftan yapılır.

İstiridye mantarı

Pahalı olmayan ve yerel olarak bulabileceğiniz malzemelerle kolaylıkla yetiştirilebilir: saman, talaş, şeker kamışı malçı, kağıt, mukavva…

Kültür mantarlarına göre daha yüksek fiyattan satılır.

Fiyat hakkında konuşacak kadar ender bulunur.

Üretim yapılacak yetiştirme alanı için az bir yatırım gerektirir.

Yetiştirilmesi en kolay mantar türlerinden biridir bu nedenle sizin için iyi bir başlangıç olacaktır.

50 m2lik bir alan istridye mantarı yetiştiriciliğine başlamak  için ortalama 5 bin TL’lik bir yatırım yeterli olacaktır. Ortalama 2 – 2,5 ay sürede ilk hasatınızı yaparsınız ve verime bağlı olarak 8 bin – 12 bin TL arasında bir kazanç elde edersiniz. Şunu unutmayın ki, mantarın ihtiyacı olan şartları sağladığınız oranda verim yüksek olacak ve buna orantılı da kazancınız artacaktır.

Kurulum

Mantarları yetiştirmek için uygun bir alana ihtiyacınız olacaktır. Kendiniz ve aileniz için yetiştirecekseniz suya erişimi olan gölgelik bir alanı seçebilirsiniz.

Mantarları pazara satmak gibi bir niyetiniz varsa daha fazla çaba sarf etmeniz gerekecektir. Biraz nem ve çevre ışığına ihtiyacınız olacaktır. Yetiştireceğiniz mantar türüne bağlı olarak değişecektir. Örneğin istiridye mantarları 10-25 derece arasında yetiştirilir.

Mantarlar nemden hoşlanır ve bu nedenle rutubetli bir ortam yaratmanız düzgün mahsuller için şarttır. Nemi arttırmanın iki yolu vardır.

Sera buğusu: bu ucuz bir seçenektir. En iyi buğu sistemini araştırın. Sistemin su damlacıklarını havada kalmasını sağlaması ve nemi yükseltmesi gerekir. Unutmayın amacımız nemi yükseltmek ürünleri sulamak değil. El bağlantısı olmadan otomatik olarak kendi zamanlamasını yapabilir.

Sis makinesi: sera sis makineleri ikinci seçenektir. Doğrudan nemi arttırır ve doğru miktar ayarlanırsa fazla suyun değerlendirilmesini sağlar. Sis makineleri genellikle daha pahalıdır ancak ihtiyaç duyulan nem miktarı tam olarak programlanabilir.

Yetiştirme alanının bir diğer önemli parçası da temiz havadır. Mantarlar oksijenden beslenir ve karbondioksit yayar. Mutlu olmaları için düzenli olarak temiz hava almaları gerekir. Yetiştirme şeklinize bağlı olarak bir havalandırma sistemi kurabilirsiniz.

Kaynak:yeniisfikirleri.com

“Kralların yiyeceği” olarak adlandırılan trüf mantarının dünyadaki üretiminin azalması Türk yatırımcıları harekete geçirdi. Marmara, Ege, Akdeniz ve kısmen Karadeniz Bölgesi’nde bahçeler kurabilir.

Dünyada önemli ticari potansiyele sahip, pazarı 6 milyar doları bulan trüf mantarı, Marmara, Ege, Akdeniz ve kısmen Karadeniz’de kurulabilecek bahçeler ile yeni girişimcilerini bekliyor.

Türkiye’nin biyolojik zenginliklerinden olan ve dünyada “siyah elmas” olarak adlandırılan trüf mantarının değeri her geçen gün artarken, kilogramı, türüne ve kalitesine göre ortalama 200-3 bin 500 euro arasında değişiyor. Türkiye’nin değişik illerindeki ormanlardan toplanarak yerel halk tarafından değerlendirilen 12 tür doğal mantar bulunuyor. Trüf mantarları, önemli bir ihraç ürünü haline gelirken, üretiminin artırılması amacıyla doğal ve yapay trüf ormanları oluşturulmasına yönelik Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü “Trüf Ormanı Eylem Planı” hazırladı. Plana göre, 5 yıl içinde Orman Genel Müdürlüğü ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi (MSKÜ) işbirliğiyle 16 ilde yaklaşık 40 hektarlık boş alanda yapay trüf ormanları kurulacak. 200 hektarlık doğal trüf ormanları da korumaya alınarak güçlendirilecek. Plan kapsamında, 3 bin 500 kişiye trüf ile ilgili eğitim verilecek,ayrıca, trüf ile ilgili yasal düzenleme ve mevzuat için çalışma yapılacak. 

Son yıllarda Türkiye’de yapılan araştırmalar sonucu çok sayıda yeni trüf türü tespit edilirken, gıda olarak tüketilen ve ticari değeri yüksek trüf türleri de ortaya çıktı. Yapılan arazi çalışmalarında Denizli, Muğla, Kastamonu, Ordu ve Giresun illerinde gıda olarak tüketilen trüf türleri bulunurken, bilimsel araştırmalar, bu illerin dışındaki bölgelerde de yenilebilir trüf türlerinin varlığını kanıtladı.

Trüf bahçelerinin sayısı artacak

Özel sektör, trüf ormanı değil ama bahçeleri kurabiliyor. Halihazırda Denizli’de 2, Muğla’da 3 ayrı trüf bahçesi oluşturuldu. Trüf mantarıyla ilgilenen çok sayıda yatırımcı ve girişimci bulunduğu dikkate alındığında, girişimcilerin tarım alanlarında trüf bahçeleri kurma çalışmalarının önümüzdeki dönemde hız kazanması bekleniyor. Kurulan 5 bahçeye dikilen trüf aşılı fidanlardan ilk ürünün yaklaşık 5 yıl içinde alınması planlanıyor. Bir hektarlık alana (10 dönüm) trüf türüne göre 300-1.000 fidan dikilebiliyor.

Genellikle kayıtdışı olarak yurtdışından getirilen trüf mantarı, Türkiye’de de lüks restoran ve turistik tesislerde tüketiliyor. Üretimi yapılabilen siyah trüflerden yazlık siyah trüf (tuber aestivum) ortalama 200 euro, kışlık siyah trüf (tuber melanosporum) bin euro civarında, üretimi yapılamayan beyaz trüf ise yaklaşık 3 bin 500 euro’dan satılıyor. Son 100 yılda trüf miktarı 20 kat düştü. 100 yıl önce 2 bin ton olan rakam, dramatik şekilde azalarak geçen yıl 100 tona kadar geriledi. Talep ise hızla artıyor. Girişimciler, yerel iklim değerleri ve toprak analizi uygun olan Marmara, Ege, Akdeniz ve kısmen Karadeniz bölgesinde kuracakları bahçelerde trüf mantarı yetiştirebilecek.  

Üst gelir grubunun sofralarını süslüyor

Tadı, kokusu ve benzersiz aromasından dolayı çok eski zamanlardan beri bilinen trüfün, sofradaki yeri hep ayrıcalıklı oldu. Yüksek yapılı ağaçların köküne bağlı simbiyotik olarak hayatını sürdüren trüf, toprağın 5 ile 20 santimetre derinliğindeki ağaç köklerinde yetişip özel eğitimli köpeklerle toplanıyor. Dünyada doğal orman alanlarından toplanan trüf miktarı, her geçen gün azalmasına karşın talep ve buna bağlı olarak fiyatlar da artıyor. Bundan dolayı kültür çalışmalarında son 20 yılda büyük gelişme sağlandı. Trüf mantarı dünyada İspanya, Fransa, İtalya ve Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz iklim kuşağında doğal olarak yetişiyor. Avrupa mutfağında önemli yere sahip mantar türü, özellikle üst gelir grubu tarafından tercih ediliyor.

Koylarıyla ünlü Göcek’te trüf mantarı üretimi

Trüf mantarı üretimine soyunan Demirsoy Tarım, Gıda ve Hayvancılık şirketi, Göcek’te kiraladığı 20 dönümlük arazide 700-800 fidanın dikimini gerçekleştirecek. Şirketin sahibi Emir Demirsoy, trüf mantarının Avrupa’da bilinirliğinin yüksek olduğuna işaret ederek, tarımda “doğru bir adım” olarak gördükleri bu işe yönelmeye karar verdiklerini söyledi.

Aşçı Önal, arkadaşlarıyla topladığını otel ve restoranlara satıyor

Bir otelde aşçı olan Sadullah Önal, arkadaşlarıyla Bolu Yeniçağa ve Mengen ormanlarından topladığı trüf mantarlarını analiz ettirdikten sonra lüks restoran ve otellere satıyor. Önal, meşe ağaçlarının olduğu yerlerde günde 1-2 kilo yaz trüf mantarı toplayabildiklerini ve kilosunu 300 euroya sattığını söyledi.

Üniversitedeki çalışma hayatına ara veren Gürsu, girişimciliğe soyundu

Sabancı Üniversitesi Mühendislik Fakültesi’nde yönetici iken, çalışma hayatına ara veren Çağla Gürsu, yaptığı uzun araştırmaların ardından uygun olduğu belirlenen Anamur Silifke’deki 20 dönümlük arazisinde trüf mantarı üretimine karar verdi. Gürsu, bir yıl içinde bahçe kurulumunu gerçekleştirmeyi planladığını ifade ederken, Avrupa’da bu konuda düzenlenen festivallerin de kendisini cezbettiğini söyledi.

Köylülerin topladığını ihraç ediyor

Dış ticaret uzman yardımcısı Uğur Demirbilek, kurduğu Demirbilek Dış Ticaret şirketi aracılığıyla değişik illerden köylülerin topladığı trüf mantarlarını yaklaşık 3.5 yıldır çeşitli ülkelere ihraç ediyor. Demirbilek, önümüzdeki yıllarda bu alanda büyük bir pazar oluşacağını düşündüğünü ifade ederek, ürünü bulduktan sonra yönlendirdikleri köylüler aracılığıyla toplanan yaz trüflerinden yaklaşık 300 kilosunu bu yıl yurtdışına gönderdiklerini, 90 kilosunu da iç piyasaya verdiklerini anlattı. Kış trüfünün Türkiye’de çok fazla bulunmadığına işaret eden Demirbilek, “Kış trüfü kar altında kalıyor, zamanında çıkamıyor ya da ürünü dağda domuzlar yiyebiliyor” dedi.

Trüf mantarı için neler yapılıyor?

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi yürütücülüğünde; Türkiye’ye ait doğal trüf türlerinin tespiti ve doğal yayılış alanlarının belirlenmesi amaçlı bir TÜBİTAK projesi yürütülüyor.Üniversite-sanayi işbirliğinin “Mikorizal Fidan Üretimi ve Trüf Bahçesi Oluşturma” projesi ile Ar-Ge ürünü olan trüf aşılı fidan üretimi yapılıyor. Üniversite bünyesindeki Gıda Analizleri Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde, trüf türlerini tanımlama, trüf bahçesi kurulumu, trüf bahçesi yönetimi, trüf aşılı fidanların incelenerek raporlanması ve sertifikasyonu gibi konularda her türlü danışmanlık hizmeti ile trüf mantarından kimyasal içeriklerinin belirlenmesi, trüf yağı üretimi gibi hizmetler veriliyor.

Neden bu iş: Ticari değeri çok yüksek. Türkiye’de yazlık siyah trüf (kilosu 200 euro) ve kışlık siyah trüfün (kilosu bin euro) üretimi yapılabilir.

Fırsatlar: İhracat potansiyeli yüksek. Özel sektörün kurabileceği trüf bahçelerinin yanı sıra Orman Genel Müdürlüğü’nün, 16 ilde kuracağı yapay trüf ormanlarının kiraya verilmesi ya da eko turizme açılması gündeme gelebilir.

Riskler: Yapılan iş bilimsel bir tabana dayanmıyorsa ve akademik bir destek alınmıyorsa sonuca ulaşamayabiliyor. 

Neye dikkat etmek lazım: Bahçedeki fidanların periyodik olarak bakımına, kökteki gelişiminin üniversite tarafından incelenmesine, alınan fidanın kökünde gerçekte trüf mantarı aşısı olup olmadığına, sertifikasının bulunmasına dikkat edilmesi gerekiyor.

Başlangıç giderleri: Arazi hariç 10 dönümlük bir alanın içinde yer alacak aşılı fidanlar, çitle çevirme ve damlama sistemi döşeme için yatırım bedeli 40 bin lira. Örneğin Ege’de 20 dönüm arazinin kiralanması, aşılı fidanların ücreti, çitle çevirme, damlama sistemi döşeme için yaklaşık 100 bin dolar.

Ortalama kazanç: 7-8 yıl sonra yıllık 20 bin euro-150 bin euro arası

Potansiyel yerler: Marmara, Ege, Akdeniz ve kısmen Karadeniz Bölgesi

Ne zaman ürün alınır: Aşılı fidan bahçeye dikildikten 5 yıl sonra alınır. 7-8 yıl sonra ise hektardan yılda 100-150 kg arasında ürün toplanabilir.

Trüf bahçelerinin ömrü: Yaklaşık 40 yıl

Bilgi almak için: MSKÜ Gıda Analizleri Uygulama ve Araştırma Merkezi/Uzman Feride Gireniz 0 252 211 49 25

Kaynak: dunya.com